Wydawca treści
Polskie lasy
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.
Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.
W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.
Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.
W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.
W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.
Raporty o stanie lasów w Polsce
Najnowsze aktualności
Kilkadziesiąt nowych rezerwatów przyrody jeszcze w tym roku!
Kilkadziesiąt nowych rezerwatów przyrody jeszcze w tym roku!
Mirachowska Struga, leżąca na terenie Nadleśnictwa Kartuzy (RDLP w Gdańsku), z bardzo dobrze zachowanym kompleksem torfowisk lub Pamięcińskie Lasy Zboczowe, położone na terenie Nadleśnictwa Rzepin (RDLP w Szczecinie), porastające wapienne zbocza pełne źródlisk to tylko dwa spośród kilkudziesięciu rezerwatów przyrody, które mogą być powołane na terenie Lasów Państwowych jeszcze w tym roku!
100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych to inicjatywa, w ramach której leśnicy zgłaszają i będą zgłaszać kolejne obszary, które odznaczają się wysokimi walorami przyrodniczymi. Już dzisiaj 86% z ponad 1500 polskich rezerwatów znajduje się na gruntach Lasów Państwowych. Zajmują one powierzchnię równą kilku parkom narodowym.
Wiosną br. z nadleśnictw z całego kraju wpłynęło do Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych ponad 200 propozycji nowych rezerwatów. Nad analizą tych dokumentów pracowały zespoły składające się z przedstawicieli poszczególnych regionalnych dyrekcji LP (RDLP) oraz Regionalnych Dyrekcji Ochrony środowiska (RDOŚ). Ze zgłoszonych propozycji zostało wytypowanych ponad 140 obiektów, które podlegają dalszemu procedowaniu. Wszystkie są już po lustracjach terenowych przeprowadzonych przez zespoły RDOŚ-RDLP oraz dokładnej analizie pod kątem dokumentacji przyrodniczej. Istnieje realna szansa, że 80 z nich zostanie powołana jeszcze w tym roku.
Dolina Mirachowskiej Strugi - lewego dopływu rzeki Łeby, (znajdująca się na terenie Nadleśnictwa Kartuzy (RDLP w Gdańsku) to teren z bardzo dobrze zachowanymi kompleksami torfowisk źródliskowych i dobrze wykształconymi lasami łęgowymi oraz grądami. Ale to nie tylko bogata roślinność jest wyznacznikiem potrzeby stworzenia tam rezerwatu przyrody. Na tym terenie występują rzadkie chrząszcze z rodziny kózkowatych związane z martwym drewnem, np. zmorsznik sześcioplamek (Anoplodera sexguttata) czy rzemlik punktowany (Saperda perforata). Wody Mirachowskiej Strugi zamieszkują m.in.: minóg strumieniowy (Lampetra planeri) czy śliz (Barbatula barbatula), a we wcześniejszych latach widziano tam również zanikającego na Pomorzu, reliktowego głowacza pręgopłetwego (Cottus poecilopus).
Pamięcińskie Lasy Zboczowe, położone na terenie Nadleśnictwa Rzepin (RDLP w Szczecinie), to niezwykle malowniczy obszar w obrębie Lubuskiego Przełomu Odry. W porastającym gliniaste, wapienne zbocza lesie spotkamy pomnikowe okazy dębów szypułkowych i wiązów szypułkowych. Zbocza przełomu Odry to także teren pełen źródlisk.
Puszcza Knyszyńska (RDLP w Białymstoku) ma szansę wzbogacić się o dwa rezerwaty. Jeden z nich to rozległe torfowisko wysokie, wokół którego występuje wąski pas boru łochyniowego, olsu oraz torfowo-brzozowego lasu bagiennego. To teren uroczyska Moskal (znanego także pod nazwą Łazarz), położonego ok. 20 km na północ od Białegostoku. Tereny torfowisk są niezwykle cenne dla zachowania i utrzymania wody w lesie. Nieco bliżej Białegostoku znajduje się obszar leśny z przepływającą tam rzeką Bartoszychą. To leśny teren z dużą ilością martwego drewna, zarówno leżącego jak i stojącego. Spotkać tam można chronionego dzięcioła trójpalczastego (Picoides tridactylus) oraz dzięcioła białogrzbietego (Dendrocopos leucotos). To także miejsce, gdzie mamy szansę zobaczyć chronione owady: zgniotka cynobrowego (Cucujus cinnaberinus) – chrząszcza z rodziny zgniotkowatych czy ponurka Schneidera (Boros schneideri) – rzadkiego chrząszcza zaliczanego do reliktów lasów pierwotnych!
Proces powoływania rezerwatów przyrody jest dość skomplikowany. Wymaga szczegółowych analiz i rozpoznania w terenie. To od Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska zależy, kiedy dany rezerwat zostanie powołany.
